- ఇజ్రాయెల్-ఇరాన్ మధ్య యుద్ధం తీవ్రమవుతుండటంతో ఇరాన్‌లో చిక్కుకుపోయిన భారతీయులను స్వదేశానికి తరలింపునకు కేంద్ర ప్రభుత్వం జూన్ 18, 2025 నాడు ఆపరేషన్ సింధు అనే ప్రత్యేక ఆపరేషన్‌ను ప్రారంభించింది.
- ఇజ్రాయెల్ దాడులకు దిగడంతో ఇరాన్ రాజధాని టెహ్రాన్‌పై గగనతలం మూసివేయబడింది. ఈ నేపథ్యంలో భారతీయ విద్యార్థులను మొదట మషాద్‌కి తరలించారు.
- భారత విజ్ఞప్తి మేరకు ఇరాన్ తన గగనతలాన్ని ప్రత్యేకంగా భారతీయుల తరలింపు కోసం తెరిచింది. మషాద్ నుండి బయల్దేరిన విమానాల కోసం గగనతల ఆంక్షలను ఎత్తివేసింది. ఇరాన్ దౌత్యవేత్త జావద్ హుస్సేనీ “భారతీయులను మేం సొంత మనుషులుగా భావిస్తాం. అందుకే వారి కోసం ఇరాన్ గగనతలాన్ని తెరిచాం” అని పేర్కొన్నారు.
- మహాద్ విమానాల్లో ఈ విద్యార్థులను ఢిల్లీకి తీసుకువస్తున్నారు. మొదటి విమానం శుక్రవారం (జూన్ 20, 2025) ఢిల్లీకి బయలుదేరింది. మరో రెండు విమానాలు శనివారం (జూన్ 21, 2025, ఈ రోజు) రానున్నాయి.
- తుర్కెమెనిస్థాన్ రాజధాని అష్గాబాత్ నుండి కూడా ఒక విమానం భారతీయులను తీసుకురానుంది.
- ఇప్పటికే 110 మంది విద్యార్థులు ఇరాన్ నుండి (ఆర్మేనియా మీదుగా) ఢిల్లీకి చేరుకున్నారు.
- మొత్తంగా ‘ఆపరేషన్ సింధు’లో భాగంగా వెయ్యి మంది భారతీయ విద్యార్థులు స్వదేశానికి తిరిగి వస్తున్నారు. ఇరాన్‌లో మొత్తం 4,000 మంది భారతీయులు ఉన్నారు.
గతంలో భారతదేశం చేపట్టిన వివిధ ఆపరేషన్ లు:
ఆపరేషన్ అజయ్ (Operation Ajay – 2023):
ప్రదేశం: ఇజ్రాయెల్.
సందర్భం: 2023లో ఇజ్రాయెల్-హమాస్ మధ్య ఘర్షణలు తీవ్రమైనప్పుడు ఇజ్రాయెల్‌లో చిక్కుకుపోయిన భారతీయ పౌరులను స్వదేశానికి తీసుకురావడానికి ఈ ఆపరేషన్‌ను ప్రారంభించారు. 1,300 మందికి పైగా భారతీయులు సురక్షితంగా తిరిగి వచ్చారు.
ఆపరేషన్ కావేరి (Operation Kaveri – 2023):
ప్రదేశం: సూడాన్.
సందర్భం: 2023 ఏప్రిల్‌లో సూడాన్‌లో అంతర్గత సంఘర్షణలు (సైన్యం, పారామిలటరీ దళాల మధ్య) చెలరేగినప్పుడు, అక్కడ చిక్కుకుపోయిన సుమారు 4,000 మంది భారతీయులను (మరియు కొంతమంది విదేశీయులను కూడా) భారత సైన్యం, నౌకాదళం మరియు వైమానిక దళం సమన్వయంతో విజయవంతంగా తరలించారు.
ఆపరేషన్ దోస్త్ (Operation Dost – 2023):
ప్రదేశం: టర్కీ మరియు సిరియా.
సందర్భం: 2023 ఫిబ్రవరిలో టర్కీ మరియు సిరియాలో సంభవించిన భారీ భూకంపాల తర్వాత భారతదేశం సహాయక చర్యలు మరియు రెస్క్యూ కార్యకలాపాలను చేపట్టడానికి ఈ ఆపరేషన్‌ను ప్రారంభించింది. జాతీయ విపత్తు ప్రతిస్పందన దళం (NDRF) బృందాలను, వైద్య సామాగ్రిని, సహాయక సామగ్రిని పంపింది.
ఆపరేషన్ గంగ (Operation Ganga – 2022):
ప్రదేశం: ఉక్రెయిన్ మరియు పొరుగు దేశాలు (పోలాండ్, రొమేనియా, హంగరీ, స్లోవాకియా, మోల్డోవా).
సందర్భం: 2022లో రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధం కారణంగా ఉక్రెయిన్‌లో చిక్కుకుపోయిన 18,000 మందికి పైగా భారతీయ విద్యార్థులను స్వదేశానికి తరలించారు. ఇది అత్యంత పెద్ద తరలింపు ఆపరేషన్లలో ఒకటి.
ఆపరేషన్ దేవి శక్తి (Operation Devi Shakti – 2021)
ప్రదేశం: ఆఫ్ఘనిస్తాన్ (కాబూల్).
సందర్భం: 2021 ఆగస్టులో తాలిబాన్ ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్న తర్వాత కాబూల్‌లో చిక్కుకుపోయిన వందలాది మంది భారతీయులను, అలాగే కొంతమంది ఆఫ్ఘన్ సిక్కులు మరియు హిందువులను భారత వైమానిక దళం (IAF) విమానాల ద్వారా తరలించారు.
ఆపరేషన్ వందే భారత్ (Operation Vande Bharat – 2020-21):
ప్రదేశం: ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ దేశాలు.
సందర్భం: కోవిడ్-19 మహమ్మారి కారణంగా ప్రపంచంలోని వివిధ దేశాలలో చిక్కుకుపోయిన లక్షలాది మంది భారతీయులను స్వదేశానికి తీసుకురావడానికి చేపట్టిన అతిపెద్ద తరలింపు కార్యక్రమాలలో ఇది ఒకటి.
ఆపరేషన్ సముద్ర సేతు (Operation Samudra Setu – 2020-21):
ప్రదేశం: విదేశాలలోని తీర ప్రాంతాలు.
సందర్భం: వందే భారత్ మిషన్‌లో భాగంగా, కోవిడ్-19 సమయంలో విదేశాల్లో చిక్కుకుపోయిన భారతీయులను నౌకాదళం ద్వారా తరలించడానికి చేపట్టిన ఆపరేషన్.
ఆపరేషన్ రాహత్ (Operation Raahat – 2015):
ప్రదేశం: యెమెన్.
సందర్భం: యెమెన్‌లో ఘర్షణలు చెలరేగినప్పుడు వందలాది మంది భారతీయులను (దాదాపు 5,600 మంది), మరియు అనేక విదేశీయులను (దాదాపు 960 మంది) నౌకలు మరియు విమానాల ద్వారా విజయవంతంగా తరలించారు.